بسم الله الرحمن الرحیم «اَللّـهُمَّ وَفِّرْ فیهِ حَظّى مِنْ بَرَکاتِهِ، وَسَهِّلْ سَبیلى اِلى خَیْراتِهِ، وَلاتَحْرِمْنى قَبُولَ حَسَناتِهِ، یا هادِیاً اِلَى الْحَقِّ الْمُبینِ» «خدايا بهره مرا در اين روز از برکاتش وافر گردان و به سوي خيراتش را هم را سهل و آسان نما و از حسنات مقبول آن مرا محروم مساز اي راهنما به سوي دين حق و (حقيقت)آشکار.» شرح دعا (1)« اَللّـهُمَّ وَفِّرْ فیهِ حَظّى مِنْ بَرَکاتِهِ » «خدايا بهره مرا در اين روز از برکاتش وافر گردان.»قطره ای از برکات و فیوضلت ماه مبارک رمضان1-توبه نمودن و پذيرفته شدن آنيکي از برکاتي که در اين روز مي توان از آن بهره مند شد، توبه به درگاه خداوند است آن هم توبه نصوح که ديگر بازگشت به گناه وجود نداشته باشد. چنانچه ذات اقدس پروردگار فرمود: «يا ايها الذين امنوا توبوا الي الله توبه نصوحا عسي ربکم ان يکفرعنکم سيئاتکم و يدخلکم جنات تجري من تحتها الانهار»(1) «اي کساني که ايمان آورده ايد توبه کنيد، توبه اي خالص، اميد است (با اين کار) پروردگارتان گناهانتان را ببخشد و شما را در باغهايي از بهشت که از زير درختانش نهرها جاري است وارد نماید.» چرا که خداوند توبه کنندگان را دوست دارد : «ان الله يحب التوابين و يحب المتطهرين»(2) «خداوند توبه کنندگان و پاکان را دوست می دارد.» لذا توبه نمودن و پذیرفته شدن آن در این روز و روزهای دیگر یکی از برکاتی است که خداوند به میهمانان خود در این ماه ارزانی داشته است و این در حالی است که درهای توبه در همه ایام باز است. اما در ماه مبارک رمضان شدت بسیاری دارد و فیض و رحمت خداوند بسیار فراگیر و همگانی است. به طوری که در قسمتی از دعای هر روز ماه مبارک رمضان چنین می خوانیم:«اللهم اغن کلَّ فقیر»،«خدایا هر فقیری را غنی گردان»،«اللهم اشبع کل جائع»«خدایا هر گرسنه ای را سیر گردان» و ... و این بیانگر فراگیر بودن این میهمانی عظیم است. چرا که در این دعا نمی گوییمخدایا مومنی که فقیر است را غنی گردان و یا مومنی را که گرسنه است،سیر گردان ،بلکه می گوییم خدایا هر فقیری را غنی و هر گرسنه ای را سیر گردان و این دعا فقط مشمول مومنان نیست ،بلکه فراگیر و همگانی است.2-يتيم نوازيدر امر یتیم نوازی را می توان از اسوه متقین و امير مومنین حضرت علي عليه السلام یاد نمود. چنانچه آن حضرت فرمودند: «اللّهَ اللّهَ فِى الاَْيْتامِ، فَلاتُغِبُّوا اَفْواهَهُمْ، وَ لايَضيعُوا بِحَضْرَتِكُمْ» (3) «خدارا!خدارا!درباره یتیمان،نکند آنان گاهی سیر و گاه گرسنه بمانند.» «من افضل البر برالايتام»(4) «از برترين نيکي ها، نيکي به يتيمان است.» که می توان از این امر نیز به عنوان یکی از برکات این ماه که از پاداش فراوانی برخوردار است،نام برد.3-خيرات و حسناتخداوند عزوجل در قرآن خطاب به بندگان خويش مي فرمايد: «فاستقبوا الخيرات»(5) «پس در کارهاي خير (از يکديگر) سبقت بگيريد.» چرا که انسان ممکن است تصميم کار خيري بگيرد وپس از مدت زمانی اندک از انجام آن پشیمان شده و خود را ازآن خیر محروم سازد و يا اينکه عمر او کفاف ندهد تا بتواند آن کار خير را انجام دهد لذا خداوند انسانها را به سبقت گرفتن در کارهای خير امر مي فرمايد.چرا که هر کار خیر دارای پاداش و حسناتی است که انسان پس از مرگ خویش در می یابد که چه حسناتی را به راحتی از دست داده است و این در حالیست که در ماه مبارک رمضان پاداش و حسنات این خیرات مضاعف گردیده و چندین برابر می شود و ما باید متوجه این امر باشیم که خود را از برکات خیرات در این ماه حتی به مقدار اندک محروم نسازیم.4-قرائت قرآنقرائت قرآن يکي از مهمترين اعمالیست که انسان می تواند در این ماه انجام دهد.چرا که قرآن در این ماه مبارک نازل گردیده و قرائتش نیز در این ماه از اجر و پاداش بسیاری برخوردار است.چنانچه ذات اقدس پروردگار فرمود : «شهر رمضان الذي انزل فيه القرآن»(6) «ماه رمضاني که قرآن در آن ماه نازل گرديد.» لذا اين ماه، ماه برپايي قرآن و اقامه دستورات و فرامین قرآن است که با تدبر در آیات آن می توان به کمالات و مقامات معنوی بالایی دست یافت که این هم از برکات و فیوضات این ماه می باشد. شرح دعا (2)« وَسَهِّلْ سَبیلى اِلى خَیْراتِهِ » «و در اين روز راهم را به سوي خيراتش سهل و آسان نما.»منظور از « وَسَهِّلْ سَبیلى اِلى خَیْراتِهِ »چيست؟می دانیم که هر گاه انسان بخواهد عمل خیری را انجام دهد ،نفر دومی به نام شیطان در مقابل او ایستاده و از هر نیرنگی برای منصرف نمودن او از این عمل استفاده می نماید ،لذا همانطور که در دعای روزهای قبل اشاره شد،انسان باید در انجام هر عملی از پروردگار خویش یاری بجوید تا بتواند به هر کار خیری که مواجه شد،جامه عمل بپوشاند . زیرا اگر خداوند او را یاری ننماید ،هرگز نمی تواند به کار خیری مشغول گردد. ودر غیر این صورت چنانچه بیان شد،شیطان او را از آن عمل خیر منصرف خواهد نمود چنانچه امام صادق عليه السلام فرمودند: «من هم بشي من الخير فليعجله فان کل شي فيه تاخير للشيطان فيه نظره»(7) «هر کس قصد انجام کار خيري را دارد پس بايد در آن بشتابد زيرا هر کار خيري که پس افتد به راستي شيطان را در آن نظري است.»ارزش کار خير از زبان امام صادق عليه السلامامام صادق عليه السلام فرمودند: «اذا همت بشي من الخير فلاتوخره فان الله عزوجل ربها اطلع علي العبد و هو علي شي من الطاعه فيقول و عزتي و جلالي لا اعذبک بعدها ابدا»(8) «چون قصد انجام خيري نمودي پس آن را به تاخير مينداز زيرا همانا که خداوند بلندمرتبه چه بسيار باشد که از بنده اي در حال انجام خيري مطلع مي شود و [به خاطر انجام همان کار خير] مي گويد به بزرگي شکوهم سوگند که تو را پس از انجام اين کار خير هرگز عذاب ننمايم.» که با توجه به این حدیث می توان بزرگی و عظمت عمل خیر را درک نمود. لذا در این روز از خداوند مي خواهيم که انجام کارهاي خير را در اين روز براي ما سهل و آسان نمايد تا بتوانيم به وسیله آن به درجات عالی دست یابیم. شرح دعا (3)« وَلاتَحْرِمْنى قَبُولَ حَسَناتِهِ، یا هادِیاً اِلَى الْحَقِّ الْمُبینِ» «خدايا مرا در اين روز از حسنات مقبول آن محروم مساز اي راهنماي به سوي دين حق و (حقيقت) آشکار.»منظور از« وَلاتَحْرِمْنى قَبُولَ حَسَناتِهِ » چيست؟انسان به واسطه گناهاني که در طول عمر خويش انجام مي دهد باعث مي گردد که از يک سري کارهاي نيک که انجام آنها مقبول درگاه خداوند مي باشد، محروم گردد. زيرا گناه حجابي است که بنده بين خود و خداي خويش ايجاد مي کند واین حجاب جز خسران و زیان برای انسان چیز دیگری ندارد .لذا انسان با انجام گناه ،خود را از انجام اعمال خیر دور ساخته و از حسناتی که مقبول درگاه خداوند می باشد ،محروم می دارد. به طوری که هر عمل خیری که انجام می پذیرد،باید فقط برای رضای خداوند باشد،در غیر این صورت ،آن عمل خیر در پیشگاه خداوند مقبول نمی گردد و انسان با انجام معصیت الهی اگر چه به ظاهر کار خیری را انجام دهد ،اما در بطن آن عمل برای خداوند نبوده است لذا آن عمل جزء اعمال پذیرفته شده در درگاه خداوند نمی باشد و تنها خداوند عملی را می پذیرد که خالص برای او بوده باشد.نکته ها1-نمونه ای از فیوضاتی که می توان در ماه مبارک رمضان از آن ها بهره مند شد: 1-توبه نمودن و پذيرفته شدن آن2-يتيم نوازي3-خيرات و حسنات4-قرائت قرآن. 2- هر گاه انسان بخواهد عمل خیری را انجام دهد ،نفر دومی به نام شیطان در مقابل او ایستاده و از هر نیرنگی برای منصرف نمودن او از این عمل استفاده می نماید. 3- انسان به واسطه گناهاني که در طول عمر خويش انجام مي دهد باعث مي گردد که از يک سري کارهاي نيک که انجام آنها مقبول درگاه خداوند مي باشد، محروم گردد. 4- گناه حجابي است که بنده بين خود و خداي خويش ايجاد مي کند واین حجاب جز خسران و زیان برای انسان چیز دیگری ندارد . 5- هر عمل خیری که انجام می پذیرد،باید فقط برای رضای خداوند باشد،در غیر این صورت ،آن عمل خیر در پیشگاه خداوند مقبول نمی گردد.پی نوشتها:1- تحريم/8. 2- بقره/ 222 . 3-نهج البلاغه ،نامه47،ص559. 4 -مستدرک الوسايل ج 6، ص 328. 5-مائده/28. 6-بقره/185. 7- اصول کافي ، ج4، ص 427. 8- اصول کافي ، ج4.