«اللهمّ اجْعلنی فیهِ من المُتوکّلین علیکَ واجْعلنی فیهِ من الفائِزینَ لَدَیْکَ واجْعلنی فیهِ من المُقَرّبینَ الیکَ بإحْسانِکَ یاغایَهَ الطّالِبین »
«خدایا مرا در این روز از آنان که (در تمام امور) بر تو توکل می کنند و نزد تو فوز و سعادت می یابند و از مقربان درگاه تو می باشند قرار ده به حق لطف و احسانت ای نهایت خواسته درخواست کنندگان.»trevordiy.wordpress.com

شرح دعا (۱)«اللهمّ اجْعلنی فیهِ من المُتوکّلین علیکَ »
«خدایا مرا در این روز از کسانی قرار ده که (در تمام امور) به تو توکل می کنند.»

ارزش توکل به خداوند

همانطور که می دانیم تمام امور دنیا و آخرت و هرچه در عالم وجود دارد به امر خداوند کار می کند:
«ان الامر کله لله»(۱)
«به درستی که تمام امور به فرمان خداوند است»

و تمام کلیدهای غیب نزد اوست :
«و عنده مفاتح الغیب لا یعلمها الاهو»(۲)
«و کلید خزائن غیب نزد خداوند است (که) کسی جز خدا بر آن آگاه نمی باشد.»

و هر گاه اراده الهی اقتضا کند که امری صورت پذیرد، بدون هیچ درنگی صورت خواهد گرفت:
«اذا قضی امرا فانما یقول له کن فیکون»(۳)
«هنگامی که (خداوند) اراده امری را کند به محض آنکه بگوید موجود باش، پس موجود خواهد شد.»

و همه عالم فرمانبردار ذات اقدس اویند:
«بل له ما فی السموات و الارض کل له قانتون»(۴)
«بلکه هرچه در زمین و آسمان است ملک خداوند است و همه فرمانبردار اویند.»

پس با توجه به این آیات در می یابیم که انسان در هر کاری که می خواهد انجام دهد ،باید به خدای (قادر و متعال) که خالق و آفریدگار اوست توکل کند، چرا که با این عمل سعادت خود را تضمین نموده و از خطرات و گرفتاریهای پیش رویش که خود از آنها آگاه نمی باشد ،مصون و محفوظ می ماند ،چنانچه امیر مومنان حضرت علی علیه السلام فرموند:
«من توکل علیه کفاه و من ساله اعطاه و من اقرضه قضاه و من شکر جزاه»(۵)

«هر کس بر او توکل کند او را کفایت نماید و هر کس از او بخواهد می پردازد و هر کس برای خدا به محتاجان قرض دهد وامش را بپردازد و هرکس او را سپاس گوید پاداش نیکو دهد.»

و در جای دیگر نیز می فرمایند :
«الْحمْدُ لله الّذی علا بحوْله ودنا بطوْله مانح کُلّ غنیمهٍ وفضْلٍ، وکاشف کُلّ عظیمهٍ وأزْلٍ أحْمدُهُ على عواطف کرمه، وسوابغ ـ نعمه وأُومنُ به أوّلاً بادیاً وأسْتهْدیه قریباً هادیاً، وأسْتعینُهُ قاهراً قادراً، وأتوکّلُ علیْه کافیاً ناصراً.»(۶)

«ستایش خداوندی را سزاست که با قدرت والا و برتر و با عطا و بخشش نعمتها به پدیده ها نزدیک است ،اوست بخشنده تمام نعمتها ،و دفع کننده تمام بلاها و گرفتاری ها ،او را می ستایم در برابر مهربانیها و نعمتهای فراگیرش ،به او ایمان می آورم چون مبدأ هستی و آغاز کننده خلقت آشکار است.

از او هدایت می طلبم چون راهنمای نزدیک است و از او یاری می طلبم که توانا و پیروز است ،و به او توکل می کنم چون تنها یاور و کفایت کننده است.»

و خداوند (عزوجل) نیز در قرآن می فرماید:
فاذا عزمت فتوکل علی الله ان الله یحب المتوکلین»(۷)
«پس هنگامی که اراده نمودی (که کاری را انجام دهی) پس بر خداوند توکل نما (که) همانا خداوند توکل کنندگان را دوست دارد.»

لذا در این روزاز خداوند می خواهیم که ما را از توکل کنندگان واقعی به ذات اقدس قرار دهد.
شرح دعا (۲)« واجْعلنی فیهِ من الفائِزینَ لَدَیْکَ »
«و مرا در این روز از کسانی که سعادت می یابند قرار ده.»

« فائزین »چه کسانی هستند؟

فائز به معنای سعادتمند است که به کسی گویند که خداوند او را به واسطه عمل به دستوراتش به رحمتش وارد کرده و از عذابش دور ساخته است .چنانچه در قرآن می فرماید:
«قل انی اخاف ان عصیت ربی عذاب یوم عظیم»(۸)
«بگو که از عذاب روز عظیم (یعنی قیامت) می ترسم که معصیت پروردگارم را انجام دهم.»

و در آیه بعد می فرماید:
«من یصرف عنه یومئذ فقد رحمه و ذلک الفوز المبین»(۹)
«کسی که از عذاب روز قیامت در امان بماند و از او عذاب برداشته شود پس به تحقیق به رحمت الهی وارد شده است که این سعادتمندی آشکار است.»

و آنان که از معصیت پروردگار خویش اجتناب می کنند، یقینا خداوند از آنان راضی است که این رضایت سرچشمه از رضایت مخلوق به قضا و قدر پروردگار است به طوری که خداوند در قرآن می فرماید:
«رضی الله عنهم و رضواعنه ذلک الفوز العظیم»(۱۰)

«خداوند از ایشان راضی است و آنان از خداوند راضیند که این رستگاری و سعادتمندی بزرگ است.»
که این فوز عظیم تنها مخصوص کسانی است که تقوای الهی را پیشه نموده و فقط مجری امر پروردگار عالمیان هستند که آنان به پرهیزگاران معروفند. به طوری که حضرت عللی علیه السلام در شأن یکی از آنان می فرماید :

فَمِنْ عَلاَمَهِ أَحَدِهِمْ أَنَّکَ تَرَى لَهُ قُوَّهً فِی دِینٍ وَ حَزْماً فِی لِینٍ وَ إِیمَاناً فِی یَقِینٍ وَ حِرْصاً فِی عِلْمٍ وَ عِلْماً ی

حِلْمٍ وَ قَصْداً فِی غِنًى وَ خُشُوعاً فِی عِبَادَهٍ وَ تَجَمُّلاً فِی فَاقَهٍ وَ صَبْراً فِی شِدَّهٍ وَ طَلَباً فِی حَلاَلٍ وَ نَشَاطاً

فِی هُدًى وَحَرُّجاً عَنْ طَمَعٍ یَعْمَلُ اَلْأَعْمَالَ اَلصَّالِحَهَ وَ هُوَ عَلَى وَجَلٍ یُمْسِی وَ هَمُّهُ اَلشُّکْرُ وَ یُصْبِحُ وَ هَمُّهُ

اَلذِّکْرُ یَبِیتُ حَذِراً وَ یُصْبِحُ فَرِحاً حَذِراً لِمَا حُذِّرَ مِنَ اَلْغَفْلَهِ وَ فَرِحاً بِمَا أَصَابَ مِنَ اَلْفَضْلِ وَ اَلرَّحْمَهِ إِنِ

اِسْتَصْعَبَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ فِیمَا تَکْرَهُ لَمْ یُعْطِهَا سُؤْلَهَا فِیمَا تُحِبُّ قُرَّهُ عَیْنِهِ فِیمَا لاَ یَزُولُ وَ زَهَادَتُهُ فِیمَا لاَ

یَبْقَى یَمْزُجُ اَلْحِلْمَ بِالْعِلْمِ وَ اَلْقَوْلَ بِالْعَمَلِ تَرَاهُ قَرِیباً أَمَلُهُ قَلِیلاً زَلَلُهُ خَاشِعاً قَلْبُهُ قَانِعَهً نَفْسُهُ مَنْزُوراً أَکْلُهُ

سَهْلاً أَمْرُهُ حَرِیزاً دِینُهُ مَیِّتَهً شَهْوَتُهُ مَکْظُوماً غَیْظُهُ اَلْخَیْرُ مِنْهُ مَأْمُولٌ وَ اَلشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ إِنْ کَانَ فِی

اَلْغَافِلِینَ کُتِبَ فِی اَلذَّاکِرِینَ وَ إِنْ کَانَ فِی اَلذَّاکِرِینَ لَمْ یُکْتَبْ مِنَ اَلْغَافِلِینَ یَعْفُو عَمَّنْ ظَلَمَهُ وَ یُعْطِی مَنْ

حَرَمَهُ وَ یَصِلُ مَنْ قَطَعَهُ بَعِیداً فُحْشُهُ لَیِّناً قَوْلُهُ غَائِباً مُنْکَرُهُ حَاضِراً مَعْرُوفُهُ مُقْبِلاً خَیْرُهُ مُدْبِراً شَرُّهُ فِی

اَلزَّلاَزِلِ وَقُورٌ وَ فِی اَلْمَکَارِهِ صَبُورٌ وَ فِی اَلرَّخَاءِ شَکُورٌ لاَ یَحِیفُ عَلَى مَنْ یُبْغِضُ وَ لاَ یَأْثَمُ فِیمَنْ یُحِبُّ یَعْتَرِفُ

بِالْحَقِّ قَبْلَ أَنْ یُشْهَدَ عَلَیْهِ لاَ یُضِیعُ مَا اُسْتُحْفِظَ وَ لاَ یَنْسَى مَا ذُکِّرَ وَ لاَ یُنَابِزُ بِالْأَلْقَابِ وَ لاَ یُضَارُّ بِالْجَارِ وَ لاَ

یَشْمَتُ بِالْمَصَائِبِ وَ لاَ یَدْخُلُ فِی اَلْبَاطِلِ وَ لاَ یَخْرُجُ مِنَ اَلْحَقِّ انْ صَمَتَ لَمْ یَغُمَّهُ صَمْتُهُ وَ إِنْ ضَحِکَ لَمْ یَعْلُ

صَوْتُهُ وَ إِنْ بُغِیَ عَلَیْهِ صَبَرَ حَتَّى یَکُونَ اَللَّهُ هُوَ اَلَّذِی یَنْتَقِمُ لَهُ نَفْسُهُ مِنْهُ فِی عَنَاءٍ وَ اَلنَّاسُ مِنْهُ فِی رَاحَهٍ

أَتْعَبَ نَفْسَهُ لِآخِرَتِهِ وَ أَرَاحَ اَلنَّاسَ مِنْ نَفْسِهِ بُعْدُهُ عَمَّنْ تَبَاعَدَ عَنْهُ زُهْدٌ وَ نَزَاهَهٌ وَ دُنُوُّهُ مِمَّنْ دَنَا مِنْهُ لِینٌ وَ

رَحْمَهٌ لَیْسَ تَبَاعُدُهُ بِکِبْرٍ وَ عَظَمَهٍ وَ لاَ دُنُوُّهُ بِمَکْرٍ وَ خَدِیعَهٍ .»(۱۱)

«و از نشانه های یکی از پرهیزگاران این است که او را اینگونه می بینی: در دینداری نیرو مند ،نرمخو و دور اندیش است،دارای ایمانی پر از یقین ،حریص در کسب دانش،با داشتن علم بردبار،در توانگری میانه رو ،در عبادت فروتن،در تهیدستی آراسته، در سختی ها بردبار، در جستجوی کسب حلال، در راه هدایت شادمان و پرهیز کننده از طمع ورزی می باشد.

اعمال نیکو انجام می دهد و ترسان است، روز را به شب می رساند با سپاسگذاری، و شب را به روز می آورد با یاد خدا شب می خوابد، اما ترسان، برمی خیزد شادمان ترس برای اینکه دچار غفلت نشود، و شادمانی برای فضل و رحمتی که به او رسیده است. اگر نفس او در آنچه دشوار است، فرمان نبرد، از آنچه دوست دارد محرومش می کند. روشنی چشم پرهیزکار در چیزی قرار دارد که جاودانه است، و آن را ترک می کند که پایدار نیست، بردباری را با علم، و سخن را با عمل، در می آمیزد.

پرهیزکارا را می بینی که آرزویش نزدیک، لغزش هایش اندک، قلبش فروتن، نفسش قانع، خوراکش کم، کارش آسان، دینش حفظ شده، شهوتش در حرام مرده و خشمش فرو خورده است. مردم به خیرش امیدوار، و از ازارش در امانند.

اگر در جمع بی خبران باشد، نامش در گروه یادآوران خدا ثبت می گردد، و اگر در یادآوران باشد، نامش در گروه بی خبران نوشته نمی شود. ستمکار خود را عفو می کند، و به آن که محرومش ساخته می بخشد، و با آن کس که با او بریده می پیوندد، از سخن زشت دور، و گفتارش نرم، بدی های او پنهان، و کار نیکش آشکار است. نیکی های او به همه رسیده، آزار او به کسی نمی رسد. در سختی ها آرام، و در ناگواری ها بردبار و در خوشی ها سپاس گزار است. به دشمن ستم نکند و به خاطر کسی که دوست دارد، به گناه آلوده نشود.

پیش از آنکه بر ضد او گواهی دهند، به حق اعتراف می کند و آنچه را به او سپرده اند، ضایع نمی سازد و آنچه را به او تذکر دادند، فراموش نمی کند.

مردم را با لقب های زشت نمی خواند، همسایگان را آزار نمی رساند، در مصیبت های دیگران شاد نمی شود و در کار ناروا دخالت نمی کند، و از محدوده حق خارج نمی شود. اگر خاموش است، سکوت او اندوهگینش نمی کند، و اگر بخندد، آواز خنده او بلند نمی شود، و اگر به او ستمی روا دارند، صبر می کند، تا خدا انتقام او را بگیرد.

نفس او از دستش در زحمت، ولی مردم در آسایشند.برای روز قیامت خود را به زحمت می افکند، ولی مردم را به رفاه و آسایش می رساند. دوری او از برخی مردم، از روی زهد و پارسایی، و نزدیک شدنش با بعضی دیگر، از روی مهربانی و نرمی است. دوری او از تکبر و خود پسندی، و نزدیکی او از روی حیله و نیرنگ نیست.»

پس با توجه به فرموده امیر المومنان حضرت علی علیه السلام در می یابیم که لازمه رسیدن به این خواسته بزرگ (یعنی درجه فائزین)،این است که بتوانیم این صفاتی را که آن حضرت در سخنان ارزشمند خویش بیان نمودند ،در جسم و روح خویش نهادینه نماییم ،لذا در اینروز از خداوند می خواهیم که ما را از کسانی قرار دهد که به درجه فائزین دست یافته اند.

شرح دعا (۳)«واجعلنی فیه من المقربین الیک باحسانک یا غایه الطالبین»
«و مرا در این روز از کسانی قرار ده که مقرب درگاه تواند به لطفت ای نهایت خواسته درخواست کنندگان.»

«تقوا موجب تقرب به ذات اقدس الهی»

همیشه کسانی که در پیشگاه خداوند مقربترو آبرودارترندکه تقوای الهی را پیشه کنند. چرا که خداوند در قرآن می فرماید:
«ان اکرمکم عند الله اتقکم»(۱۲)
«به درستی که گرامی ترین شما نزد پروردگار تقوا پیشه ترین شماست.»

و اگر به واژه رسول “اکرم” صلی الله علیه و آله توجه کنیم و آیه:
«ولکم فی رسول الله اسوه حسنه لمن کانوا یرجوا الله و الیوم الاخر و ذکر الله کثیرا»(۱۳)
« رسول خدا برای شما الگویی نیکو است ،برای هر که به خدا و روز رستاخیز امید دارد.»

را در نظر بگیریم، می توانیم دریابیم که کسانی که می خواهند نزد خداوند آبرویی پیدا کرده و مقرب درگاه او گردند با توجه به آیه :
«یا ایها الذین امنوا تقوالله و ابتغوالیه الوسیله»(۱۴)

«ای کسانی که ایمان آورده اید تقوای الهی را پیشه کنید و برای (رسیدن به خداوند) و آمدن به سوی او وسیله ای بیابید.»

باید به آیه :
«یا ایها الذین آمنوا اطیعوالله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم»(۱۵)
ای کسانی که ایمان آورده ایدخداوند و رسولش و برگزیدگان از ایشان (یعنی اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام) را اطاعت نمایید.»

عمل نموده تا بتوانند جزء کسانی قرار گیرند که مقرب درگاه الهی هستند. لذا در این روز از خداوند به حق لطف و احسانش درخواست می نماییم تا ما را جزء کسانی قرار دهد که مقرب درگاه اویند.

نکته ها
۱-انسان در هر کاری که می خواهد انجام دهد ،باید به خدای (قادر و متعال) که خالق و آفریدگار اوست توکل کند.
۲- انسان با توکل بر خداوندسعادت خود را تضمین نموده و از خطرات و گرفتاریهای پیش رویش که خود از آنها آگاه نمی باشد ،مصون و محفوظ می ماند.
۳- فائز به معنای سعادتمند است که به کسی گویند که خداوند او را به واسطه عمل به دستوراتش به رحمتش وارد کرده و از عذابش دور ساخته است .
۴- همیشه کسانی که در پیشگاه خداوند مقربترو آبرودارترندکه تقوای الهی را پیشه کنند.

پی نوشتها:
۱-آل عمران/۱۵۴
۲-  انعام/۵۹
۳- بقره/ ۱۱۷
۴-بقره/۱۱۶
۵- نهج البلاغه، خطبه ۹۰،ص۱۵۲٫
۶- نهج البلاغه، خطبه ۸۳،ص۱۳۰٫
۷-آل عمران/۱۵۹٫
۸- انعام / ۱۵
۹- انعام/ ۱۶
۱۰- مائده / ۱۱۹
۱۱- نهج البلاغه، خطبه ۱۹۳،صص۴۰۴و۴۰۶
۱۲-حجرات/۱۳
۱۳-احزاب/۲۱٫
۱۴- مائده/ ۳۵
۱۵- نساء / ۵۹