«اللهمّ وَفّقْنی فیهِ لِموافَقَهِ الأبْرارِ وجَنّبْنی فیهِ مُرافَقَهِ الأشْرارِ وأوِنی فیهِ بِرَحْمَتِکَ الى دارِ القَرارِبالهِیّتَکِ یا إلَهَ العالَمین.»
«خدایا در این روز مرا در برابر موافقت (اعمال و افکار) نیکان عالم موفق بدار و از رفاقت اشرار جهان دور گردان و مرا در بهشت دارالقرار به رحمتت منزل ده به حق الهیتت ای خدای عالمیان.»

شرح دعا (۱)« اللهمّ وَفّقْنی فیهِ لِموافَقَهِ الأبْرارِ »
«خدایا در این روز مرا در برابر موافقت (اعمال و افکار) نیکان عالم موفق بدار.»

ابرار و نیکوکاران در قرآن

خداوند (عزوجل) در قرآن کریم در مورد ابرار و نیکوکاران پانزده صفت به کار برده است که به آن اشاره می نماییم:
۱-ایمان به خداوند یگانه
۲- ایمان به روز قیامت
۳- ایمان به فرشتگان
۴- ایمان به قرآن
۵- ایمان به پیامبران
۶- نیت خالص برای رضای خداوند
۷- بخشیدن بخشی از اموال به خویشان
۸- کمک به یتیمان
۹- کمک به فقیران
۱۰- کمک به رهگذران
۱۱- آزاد نمودن بنده
۱۲- اقامه و برپاداری نماز
۱۳- زکات به مستحقان دادن
۱۴- وفای به عهد
۱۵- صبر در برابر شدائد و سختی ها.

که اگر بخواهیم هر یک از این صفات را شرح دهیم آنگاه است که رابطه متقابل هر یک از این صفات را نسبت به یکدیگر در می یابیم که به نوعی هر یک از این صفات مکمل یکدیگرند. به طور مثال، کسی که به خداوند عزوجل ایمان آورده است نمی تواند بگوید که من به قرآن ایمان ندارم چرا که قرآن است که انسانها را به سوی ایمان به خدا و تعبد و بندگی ذات اقدسش هدایت می نماید و کسی که به قرآن ایمان آورده است نمی تواند منکر نماز و زکات گردد، چرا که اگر چنین کند دستورات صریح قرآن را در این باره زیرپا گذاشته است ودیگر صفات نیز به همین گونه است که برای واضح شدن این مطلب به آیه ای که این صفات در آن بیان گردیده است ،اشاره می کنیم:

«لَیْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِکَهِ وَ الْکِتابِ وَ النَّبِیِّینَ وَ آتَى الْمالَ عَلى‏ حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبى‏ وَ الْیَتامى‏ وَ الْمَساکینَ وَ ابْنَ السَّبیلِ وَ السَّائِلینَ وَ فِی الرِّقابِ وَ أَقامَ الصَّلاهَ وَ آتَى الزَّکاهَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصَّابِرینَ فِی الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ حینَ الْبَأْسِ أُولئِکَ الَّذینَ صَدَقُوا وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ»(۱)

«نیکوکاری بدان نیست که روی به جانب مشرق یا مغرب کنید (زیرا این اثری نخواهد داشت) لیکن نیکوکار کسی است که به خدای عالم و روز قیامت و فرشتگان و کتاب آسمانی و پیغمبران ایمان آورده و دارایی خود را در راه دوستی خدا به خویشان و یتیمان و فقیران و رهگذران و گدایان بدهد و هم در آزاد کردن بندگان صرف کند و نماز به پا دارد و زکات مال به مستحقان برساند و با هر که عهد بسته به موقع خود وفا کند و در کارزار و سختی ها صبور و شکیبا باشد و به وقت رنج و تعب صبر پیشه کند، کسانی که بدین اوصاف آراسته اند، آنان به حقیقت راستگویان عالم و آنها پرهیزگارانند.»

لذا با توجه به این آیه از خداوند خواستاریم که ما را از کسانی که پیروی از راه ابرار و نیکان واقعی می نمایند،قرار دهد.

شرح دعا (۲)« وجَنّبْنی فیهِ مُرافَقَهِ الأشْرارِ »
«و مرا در این روز از رفاقت و دوستی اشرار دور گردان.»

شیطان سر دسته اشرارعالم

هر انسانی اگر در انجام عملی از شیطان پیروی نماید به یقین شر آن عمل گریبانگیر او خواهد شد، چرا که شیطان انسانها را امر به کارهای زشت و ناپسند می نماید:
« إِنَّما یَأْمُرُکُمْ بِالسُّوءِ وَ الْفَحْشاءِ وَ أَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ »(۲)
«این شیطان است که به شما دستور بدکاری و زشتی می دهد و طوری عمل می نماید که سخنانی از روی جهل و نادانی (مانند شرک و ظلم و افترا) به خداوند نسبت دهید.»

که شیطان دشمنی آشکارا برای انسان است:
« إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ »(۳)
«محققا شیطان از برای شما دشمنی واضح و آشکار است.»

و می خواهد انسان را به ضلالت و گمراهی بکشاند و به همین دلیل است که خداوند بلندمرتبه می فرماید:
« وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ »(۴)
«وسوسه های شیطان را پیروی نکنید.»

که شیطان عامل هر شری است، پس کسانی که از شیطان و وسوسه های او که همه نافرمانی از دستورات ذات اقدس پروردگار می باشد پیروی کنند جزو اشرار می گردند زیرا آنان هر عملی را که انجام می دهند به دستور شیطان صورت گرفته است و شیطان جز شر و فساد ،آنان را به چه چیز دیگری دعوت نمی کند.و عقوبت و عذاب سختی در انتظار چنین افرادی خواهد بود . چنانچه امیر المومنان حضرت علی علیه السلام فرمودند:

«انه لیس بشر مِنَ البشر الا عقابه،و لیس شَیْ‏ءٍ بخیر مِنَ الخیر الا ثوابه وکُلُّ شَیْ‏ءٍ مِنَ الدُّنْیَا سَمَاعُهُ أَعْظَمُ مِنْ عِیَانِهِ وَ کُلُّ شَیْ‏ءٍ مِنَ الْآخِرَهِ عِیَانُهُ أَعْظَمُ مِنْ سَمَاعِه فلیکفکم مِنَ العیان السماع و مِنَ الغیب الخبر».(۵)
‏ «چیزی بدتر از شر و بدی نیست،جز کیفر و عذاب آن و چیزی نیکو تر از خیر و نیکی وجود ندارد جز پاداش آن ،همه چیز دنیا ،شنیدن آن بزرگتر از دیدن آن است،و هر چیز از آخرت،دیدن آن بزرگتر از شنیدن آن است ،پس کفایت می کند شما را شنیدن از دیدن ، و خبر دادن از پنهانی های آخرت.»

لذا در این روز ازخداوند خواستاریم که ما را از دوستی و رفاقت با شیطان واشرار جهان دور سازد.

نوید جانبخش الهی

برای آنکه انسان بتواند به دارالقرار (محل آرامش) یعنی بهشت برین دست یابد لازمه آن این است که صفاتی را که برای ابرار ذکر گردید را دارا باشد و خود را از صفات و حرکات و رذیله اشرار که همه آنها نشات گرفته از شیطان رجیم و رانده شده از درگاه حق می باشد دور سازد و به قول خداوند تعالی :
«وَ تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوى‏ وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ »(۶)
و یکدیگر را در نیکوکاری و تقوا یاری نمایید نه بر گناه و دشمنی و ستمکاری.»

که آن هنگام است که خداوند به نیکوکاران و تقواپیشگان اینگونه بشارت می دهد:
«قُلْ أَ أُنَبِّئُکُمْ بِخَیْرٍ مِنْ ذلِکُمْ لِلَّذینَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها وَ أَزْواجٌ مُطَهَّرَهٌ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ بَصیرٌ بِالْعِبادِ»(۷)
« (ای پیامبر) به امت بگو: می خواهید شما را آگاه گردانم به بهتر از اینها، که بر آنان تقوا پیشه کنند نزد خداوند باغهای بهشتی است که از زیر درختان آن نهرها جاری است و در آن جاوید هستند و زنان پاکیزه و آراسته ای و (بهتر از همه آنها خشنودی خداوند است) و خداوند به حال بندگان بینا است.»

لذا در این روز از خداوند خواستاریم ما را به رحمت و مهربانی واسعه اش در بهشت دار القرارش جای دهد.

نکته ها

۱-ابرار و نیکوکاران دارای پانزده صفت می باشند.
۲- هر انسانی اگر در انجام عملی از شیطان پیروی نماید به یقین شر آن عمل گریبانگیر او خواهد شد.
۳- شیطان عامل هر شری است، پس کسانی که از شیطان و وسوسه های او که همه نافرمانی از دستورات ذات اقدس پروردگار می باشد پیروی کنند جزو اشرار می گردند.
۴- برای آنکه انسان بتواند به دارالقرار (محل آرامش) یعنی بهشت برین دست یابد لازمه آن این است که صفاتی را که برای ابرار ذکر گردید را دارا باشد و خود را از صفات و حرکات و رذیله اشرار که همه آنها نشات گرفته از شیطان رجیم و رانده شده از درگاه حق می باشد دور سازد.

پی نوشتها:
۱- بقره / ۱۷۷
۲- بقره/ ۱۶۹
۳- بقره/ ۱۶۸
۴-همان
۵-نهج البلاغه ،خطبه ۱۱۴،ص۲۲۰
۶- مائده/ ۲
۷- آل عمران/ ۱۵