بسم الله الرحمن الرحیم

«اَللّـهُمَّ وَفِّرْ فیهِ حَظّى مِنْ بَرَکاتِهِ، وَسَهِّلْ سَبیلى اِلى خَیْراتِهِ، وَلاتَحْرِمْنى قَبُولَ حَسَناتِهِ، یا هادِیاً اِلَى الْحَقِّ الْمُبینِ»

«خدایا بهره مرا در این روز از برکاتش وافر گردان و به سوی خیراتش را هم را سهل و آسان نما و از حسنات مقبول آن مرا محروم مساز ای راهنما به سوی دین حق و (حقیقت)آشکار.»

شرح دعا (۱)« اَللّـهُمَّ وَفِّرْ فیهِ حَظّى مِنْ بَرَکاتِهِ »
«خدایا بهره مرا در این روز از برکاتش وافر گردان.»

قطره ای از برکات و فیوضلت ماه مبارک رمضان

۱-توبه نمودن و پذیرفته شدن آن

یکی از برکاتی که در این روز می توان از آن بهره مند شد، توبه به درگاه خداوند است آن هم توبه نصوح که دیگر بازگشت به گناه وجود نداشته باشد. چنانچه ذات اقدس پروردگار فرمود:
«یا ایها الذین امنوا توبوا الی الله توبه نصوحا عسی ربکم ان یکفرعنکم سیئاتکم و یدخلکم جنات تجری من تحتها الانهار»(۱)
«ای کسانی که ایمان آورده اید توبه کنید، توبه ای خالص، امید است (با این کار) پروردگارتان گناهانتان را ببخشد و شما را در باغهایی از بهشت که از زیر درختانش نهرها جاری است وارد نماید.»

چرا که خداوند توبه کنندگان را دوست دارد :
«ان الله یحب التوابین و یحب المتطهرین»(۲)
«خداوند توبه کنندگان و پاکان را دوست می دارد.»

لذا توبه نمودن و پذیرفته شدن آن در این روز و روزهای دیگر یکی از برکاتی است که خداوند به میهمانان خود در این ماه ارزانی داشته است و این در حالی است که درهای توبه در همه ایام باز است. اما در ماه مبارک رمضان شدت بسیاری دارد و فیض و رحمت خداوند بسیار فراگیر و همگانی است. به طوری که در قسمتی از دعای هر روز ماه مبارک رمضان چنین می خوانیم:«اللهم اغن کلَّ فقیر»،«خدایا هر فقیری را غنی گردان»،«اللهم اشبع کل جائع»«خدایا هر گرسنه ای را سیر گردان» و … و این بیانگر فراگیر بودن این میهمانی عظیم است. چرا که در این دعا نمی گوییمخدایا مومنی که فقیر است را غنی گردان و یا مومنی را که گرسنه است،سیر گردان ،بلکه می گوییم خدایا هر فقیری را غنی و هر گرسنه ای را سیر گردان و این دعا فقط مشمول مومنان نیست ،بلکه فراگیر و همگانی است.

۲-یتیم نوازی

در امر یتیم نوازی را می توان از اسوه متقین و امیر مومنین حضرت علی علیه السلام یاد نمود. چنانچه آن حضرت فرمودند:
«اللّهَ اللّهَ فِى الاَْیْتامِ، فَلاتُغِبُّوا اَفْواهَهُمْ، وَ لایَضیعُوا بِحَضْرَتِکُمْ» (۳)
«خدارا!خدارا!درباره یتیمان،نکند آنان گاهی سیر و گاه گرسنه بمانند.»

«من افضل البر برالایتام»(۴)
«از برترین نیکی ها، نیکی به یتیمان است.»
که می توان از این امر نیز به عنوان یکی از برکات این ماه که از پاداش فراوانی برخوردار است،نام برد.

۳-خیرات و حسنات

خداوند عزوجل در قرآن خطاب به بندگان خویش می فرماید:
«فاستقبوا الخیرات»(۵)
«پس در کارهای خیر (از یکدیگر) سبقت بگیرید.»

چرا که انسان ممکن است تصمیم کار خیری بگیرد وپس از مدت زمانی اندک از انجام آن پشیمان شده و خود را ازآن خیر محروم سازد و یا اینکه عمر او کفاف ندهد تا بتواند آن کار خیر را انجام دهد لذا خداوند انسانها را به سبقت گرفتن در کارهای خیر امر می فرماید.چرا که هر کار خیر دارای پاداش و حسناتی است که انسان پس از مرگ خویش در می یابد که چه حسناتی را به راحتی از دست داده است و این در حالیست که در ماه مبارک رمضان پاداش و حسنات این خیرات مضاعف گردیده و چندین برابر می شود و ما باید متوجه این امر باشیم که خود را از برکات خیرات در این ماه حتی به مقدار اندک محروم نسازیم.

۴-قرائت قرآن

قرائت قرآن یکی از مهمترین اعمالیست که انسان می تواند در این ماه انجام دهد.چرا که قرآن در این ماه مبارک نازل گردیده و قرائتش نیز در این ماه از اجر و پاداش بسیاری برخوردار است.چنانچه ذات اقدس پروردگار فرمود :
«شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن»(۶)
«ماه رمضانی که قرآن در آن ماه نازل گردید.»

لذا این ماه، ماه برپایی قرآن و اقامه دستورات و فرامین قرآن است که با تدبر در آیات آن می توان به کمالات و مقامات معنوی بالایی دست یافت که این هم از برکات و فیوضات این ماه می باشد.

شرح دعا (۲)« وَسَهِّلْ سَبیلى اِلى خَیْراتِهِ »
«و در این روز راهم را به سوی خیراتش سهل و آسان نما.»

منظور از « وَسَهِّلْ سَبیلى اِلى خَیْراتِهِ »چیست؟

می دانیم که هر گاه انسان بخواهد عمل خیری را انجام دهد ،نفر دومی به نام شیطان در مقابل او ایستاده و از هر نیرنگی برای منصرف نمودن او از این عمل استفاده می نماید ،لذا همانطور که در دعای روزهای قبل اشاره شد،انسان باید در انجام هر عملی از پروردگار خویش یاری بجوید تا بتواند به هر کار خیری که مواجه شد،جامه عمل بپوشاند . زیرا اگر خداوند او را یاری ننماید ،هرگز نمی تواند به کار خیری مشغول گردد. ودر غیر این صورت چنانچه بیان شد،شیطان او را از آن عمل خیر منصرف خواهد نمود چنانچه امام صادق علیه السلام فرمودند:
«من هم بشی من الخیر فلیعجله فان کل شی فیه تاخیر للشیطان فیه نظره»(۷)
«هر کس قصد انجام کار خیری را دارد پس باید در آن بشتابد زیرا هر کار خیری که پس افتد به راستی شیطان را در آن نظری است.»

ارزش کار خیر از زبان امام صادق علیه السلام

امام صادق علیه السلام فرمودند:
«اذا همت بشی من الخیر فلاتوخره فان الله عزوجل ربها اطلع علی العبد و هو علی شی من الطاعه فیقول و عزتی و جلالی لا اعذبک بعدها ابدا»(۸)
«چون قصد انجام خیری نمودی پس آن را به تاخیر مینداز زیرا همانا که خداوند بلندمرتبه چه بسیار باشد که از بنده ای در حال انجام خیری مطلع می شود و [به خاطر انجام همان کار خیر] می گوید به بزرگی شکوهم سوگند که تو را پس از انجام این کار خیر هرگز عذاب ننمایم.»
که با توجه به این حدیث می توان بزرگی و عظمت عمل خیر را درک نمود. لذا در این روز از خداوند می خواهیم که انجام کارهای خیر را در این روز برای ما سهل و آسان نماید تا بتوانیم به وسیله آن به درجات عالی دست یابیم.

شرح دعا (۳)« وَلاتَحْرِمْنى قَبُولَ حَسَناتِهِ، یا هادِیاً اِلَى الْحَقِّ الْمُبینِ»
«خدایا مرا در این روز از حسنات مقبول آن محروم مساز ای راهنمای به سوی دین حق و (حقیقت) آشکار.»

منظور از« وَلاتَحْرِمْنى قَبُولَ حَسَناتِهِ » چیست؟

انسان به واسطه گناهانی که در طول عمر خویش انجام می دهد باعث می گردد که از یک سری کارهای نیک که انجام آنها مقبول درگاه خداوند می باشد، محروم گردد. زیرا گناه حجابی است که بنده بین خود و خدای خویش ایجاد می کند واین حجاب جز خسران و زیان برای انسان چیز دیگری ندارد .لذا انسان با انجام گناه ،خود را از انجام اعمال خیر دور ساخته و از حسناتی که مقبول درگاه خداوند می باشد ،محروم می دارد. به طوری که هر عمل خیری که انجام می پذیرد،باید فقط برای رضای خداوند باشد،در غیر این صورت ،آن عمل خیر در پیشگاه خداوند مقبول نمی گردد و انسان با انجام معصیت الهی اگر چه به ظاهر کار خیری را انجام دهد ،اما در بطن آن عمل برای خداوند نبوده است لذا آن عمل جزء اعمال پذیرفته شده در درگاه خداوند نمی باشد و تنها خداوند عملی را می پذیرد که خالص برای او بوده باشد.

نکته ها

۱-نمونه ای از فیوضاتی که می توان در ماه مبارک رمضان از آن ها بهره مند شد: ۱-توبه نمودن و پذیرفته شدن آن۲-یتیم نوازی۳-خیرات و حسنات۴-قرائت قرآن.

۲- هر گاه انسان بخواهد عمل خیری را انجام دهد ،نفر دومی به نام شیطان در مقابل او ایستاده و از هر نیرنگی برای منصرف نمودن او از این عمل استفاده می نماید.
۳- انسان به واسطه گناهانی که در طول عمر خویش انجام می دهد باعث می گردد که از یک سری کارهای نیک که انجام آنها مقبول درگاه خداوند می باشد، محروم گردد.

۴- گناه حجابی است که بنده بین خود و خدای خویش ایجاد می کند واین حجاب جز خسران و زیان برای انسان چیز دیگری ندارد .
۵- هر عمل خیری که انجام می پذیرد،باید فقط برای رضای خداوند باشد،در غیر این صورت ،آن عمل خیر در پیشگاه خداوند مقبول نمی گردد.

پی نوشتها:
۱- تحریم/۸٫
۲- بقره/ ۲۲۲ .
۳-نهج البلاغه ،نامه۴۷،ص۵۵۹٫
۴ -مستدرک الوسایل ج ۶، ص ۳۲۸٫
۵-مائده/۲۸٫
۶-بقره/۱۸۵٫
۷- اصول کافی ، ج۴، ص ۴۲۷٫
۸- اصول کافی ، ج۴٫