ارزش اسحار
« اَللّـهُمَّ نَبِّهْنى فیهِ لِبَرَکاتِ اَسْحارِهِ، وَنَوِّرْفیهِ قَلْبى بِضِیآءِ اَنْوارِهِ، وَخُذْ ِبکُلِّ اَعْضآئى اِلَى اتِّباعِ اثارِهِ، بِنُورِکَ یا مُنَوِّرَ قُلـُوبِ الْعارِفینَ»
«خدایا مرا در این روز برای برکات سحرها بیدار و متنبه ساز و دلم را به روشنی انوار سحر منور گردان و تمام اعضا (و جوارحم) را برای آثار و برکات این روز مسخر فرما به حق نور (جمال) خود ای روشنی بخش دلهای عارفان.»

شرح دعا (۱) « اَللّـهُمَّ نَبِّهْنى فیهِ لِبَرَکاتِ اَسْحارِهِ »
«خدایا مرا در این روز برای برکات سحرها بیدار و متنبه ساز.»

ارزش اسحار ماه مبارک رمضان

سحرهای ماه مبارک رمضان از ارزش والا و ویژه ای برخوردار است به طوری که اعمال بسیاری در هنگام سحرهای این ماه تاکید شده است، مثل (دعای ابوحمزه ثمالی، دعای سحر، قرائت قرآن، خوردن سحری و…) که برای هر انسانی به جا آوردن این اعمال نیاز به بیداری از خواب غفلت دارد، تا بتواند از فیوضات این ماه پربرکت و رحمت بهره مند گردد ،چرا که انسان در تمام ماههایی که بر او می گذرد ،از عبادت و اطاعت الهی در وقت سحر ها محروم گردیده و از فیوضاتی که در سحر ها می تواند کسب کند ،غافل است.لذا برای بیداری و تنبه از خواب غفلت این ماه بهترین فرصت است که انسان بتواند از سحر های پر ارزش آن کمال استفاده را نموده تاشاید باب فیضی شود برای ماههای دیگر سال، چرا که سحرها نسبت به دیگر اوقات از شبانه روز دارای فضیلت و برتری خاصی می باشند، به طوری که در آن هنگام که اکثر انسانها در خواب غفلت خود فرو رفته اند، عده قلیلی به عبادت و اطاعت خداوند می پردازند که آنان:
« الصابرین و الصادقین و القانتین و المنفقین و المستغفرین بالاسحار»
«(تقوا پیشه گان) صابران و راستگویان و فرمانبرداران و انفاق کنندگان و استغفار کنندگان در سحرگاهانند.»
لذا در این روز از خداوند خواستاریم که ما را به واسطه سحر های ماه مبارک رمضان که از برکات و فیوضات بسیار بالایی برخوردار است ،متنبه ساخته و از خواب غفلت بیدار سازد.»

شرح دعا (۲)« وَنَوِّرْفیهِ قَلْبى بِضِیآءِ اَنْوارِهِ »
«و دلم را به روشنی انوار سحر منور گردان.»

منظور از« وَنَوِّرْفیهِ قَلْبى بِضِیآءِ اَنْوارِهِ »چیست؟
همان طور که اشاره نمودیم،سحرهای ماه مبارک رمضان دارای ارزش و ویژگی های خاصی است که خداوند عزوجل نیز در آن اوقات عنایت خاص و ویژه ای دارد به طوری که کسانی که در اسحار این ماه پرفضیلت بیدار مانده و به مناجات و دعا مشغولند ،از نور ویژه ای که از طرف خداوند بر قلب آنان تابیده می شود،برخوردارگشته و از نورانیت خاصی به خود می گیرند که این نور چیزی نمی باشد جز نور هدایت که آنان را از ظلمتهای جهل و نادانی ودوری از خداوند نجات بخشده و به سر منزل سعادت و رستگاری راهنمایی می نماید. چنانچه ذات اقدسش فرمود :
«الله ولی الذین امنوا یخرجهم من الظلمات الی النور»
«خداوند ولی و سرپرست کسانی است که ایمان آورده اند که خارج می کند ایشان را از تاریکی های جهالت (و وارد می کند) به سوی نور و هدایت.»
لذا در این روز از خداوند خواستاریم که دل های ما را به نورانیت و روشنایی سحر های این ماه ،نورانی نموده و نور هدایت را برقلبهای ما بتاباند.

تشعشع انوار الهی در سحر
سحرهای ماه مبارک رمضان دارای نور خاصی است که اگر بنده ای در آن هنگام به مناجات و دعا با پروردگارش مشغول گردد، آن گاه است که آن نور خاص بر دل آن بنده اثر نموده و دیده دل او را روشن و منور می گرداند، به طوری که چیزی جز حقیقت را نمی بیند و نمی پذیرد و از دل او دری باز می گردد به سوی رحمت پروردگار عالمیان که هیچ چیزی جز رضای ذات اقدس او در آن جای نمی گیرد چرا که :
«الله نور السموات و الارض»
«خداوند نور آسمان و زمین است.»
و هرگاه دلی از نور اطاعت الهی نورانی گشت هیچ گاه ظلمت و تاریکی در آن راه پیدا نخواهد کرد که این تشعشع انوار الهی در سحر های ماه مبارک رمضان است که بر دل انسان ها می تابد.

شرح دعا (۳)« وَخُذْ ِبکُلِّ اَعْضآئى اِلَى اتِّباعِ اثارِهِ، بِنُورِکَ یا مُنَوِّرَ قُلـُوبِ الْعارِفینَ»
«و تمام اعضاء و (جوارحم) را برای آثار و برکات این روز مسخر فرما به حق نور (جمال) خود ای روشنی بخش دلهای عارفان.»
تسخیر اعضا و جوارح در راه طاعت الهی
همانطور که در دعای روزهای قبل اشاره نمودیم،شیطان از هیچ تلاش و کوششی دریغ نمی نماید تا انسان را به کمال ضلالت و گمراهی بکشاند ،اما در ماه مبارک رمضان خداوند شیطان را آنگونه که در ماههای دیگر سال آزاد است،آزادی نداده تا به هر کاری دست زند ،مگر این که خود انسانها شیطان های خود را آزاد کنند.چرا که ماه رمضان ،ماهی است که ما در آن ماه میهمان خداوندیم و از هر جهت نسبت به ماههای دیگر فضیلت و برتری دارد ،ولی با تمام اینها هر انسانی باید در همه حال از خدای خویش استمداد و یاری طلبد تا این که ذات اقدس حق او را یاری نموده و از مشکلات رهایی بخشد.چنانچه در این قسمت از دعا از خداوند تسخیر اعضا و جوارحمان را در راه اطاعتش و رسیدن به آثار و برکات این روز خواستاریم ،که این عمل نیز نوعی توکل بر خداوند است تا این که ما را به احسن و نیکوترین ثوابها در این روز موفق بدارد چرا که خداوند متعال عالم به تمام امور است و از هر چیز نهان و آشکار باخبر است :
«یعلم سرکم و جهرکم»
«می داند (اعمال) نهان و آشکارتان را.»
و او می داند که چگونه بندگان خویش را راهنمایی نموده و آنها را به نور هدایت منور و نورانی گرداند چنانچه رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمودند:
«ما منکم احد الا و له الشیطان، قالوا “ولا انت یا رسول الله؟ قال و لا انا الا ان الله عزوجل اعاننی علیه فاسلم»
«ابلیس برای هر انسانی شیطانی را گمارده است تا او را بفریبد و یکی از آنان را بر من گمارده است اما خداوند مرا یاری نموده پس از او در امان هستم.»
لذا در این روز از خداوند به حق نورانیت جاودانش خواستاریم که ما را یاری نموده و اعضا و جوارح ما را مسخر راه طاعتش کند و از شیطان دور سازد.

نکته ها
۱- سحرهای ماه مبارک رمضان از ارزش والا و ویژه ای برخوردار است به طوری که اعمال بسیاری در هنگام سحرهای این ماه تاکید شده است.
۲- سحرهای ماه مبارک رمضان دارای نور خاصی است که اگر بنده ای در آن هنگام به مناجات و دعا با پروردگارش مشغول گردد، آن گاه است که آن نور خاص بر دل آن بنده اثر نموده و دیده دل او را روشن و منور می گرداند.
۳- در ماه مبارک رمضان خداوند شیطان را آنگونه که در ماههای دیگر سال آزاد است،آزادی نداده تا به هر کاری دست زند ،مگر این که خود انسانها شیطان های خود را آزاد کنند.

پی نوشت ها:
۱-آل عمران/۱۷٫
۲-بقره/۲۵۷٫
۳-انعام/۳٫
۴-بحار الانوار ،ج۹۲،ص۱۷٫