«اللهم لاتخذلنی فیه لتعرض معصیتک ولاتضربنی بسیاط نقمتک و زحزحنی فیه من موجبات سخطک بمنک و ایادیک یا منتهی رغبه الراغبین»
«خدایا مرا در این روز به واسطه ارتکاب گناه خوار مساز و به ضرب تازیانه قهرت کیفر مکن و از موجبات خشم و غضبت دور گردان بحق احسان و نعمتهای (بیشمار) تو به خلق، ای منتهای آرزوی مشتاقان.»
شرح دعا (۱) «اللهم لا تخذلنی فیه لتعرض معصیتک »
«خدایا مرا در این روز به واسطه ارتکاب گناهت خوار مساز»

گناه باعث خواری انسان
هر انسانی هنگامی که معصیت پروردگار خویش را می نماید ،یقینا با اصرار بر آن معصیت، روزی، خوار و ذلیل خواهد شد چرا که معصیت نمودن ذات اقدس الهی، نوعی به جنگ برخاستن با اوست. به طوری که خداوند امر به عملی می نماید و در مقابل بنده ای از آن سرپیچی می نماید که در آن هنگام است که آن بنده در مقابل قدرت پروردگار عالمیان خوار و ذلیل خواهد شد. اما آن رئوفیت و رحمانیت خداوند است که از بندگان خویش به سرعت راضی گشته و آنها را عفو می نماید به طوری که در دعای ابوحمزه ثمالی می خوانیم :
«انت الهی و سع فضلا و اعظم حلما من ان تقایسنی بفعلی و خطیئتی و فالعفو، العفو، العفو»(۱)
«(خدایا) تویی معبود من، فضل تو گسترده تر و حلم تو بزرگتر از آن است که مرا با عمل و خطایم بسنجی پس (از تو طلب عفو و بخشش دارم) مرا ببخش، مرا ببخش، مرا ببخش»
اما این رحمت واسعه الهی دلیل بر جواز انجام گناه و معصیت او نمی باشد،چنانچه ذات اقدسش می فرماید:
«فَإِنْ کَذَّبُوکَ فَقُلْ رَبُّکُمْ ذُو رَحْمَهٍ واسِعَهٍ وَ لا یُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمینَ»(۲)
«(یا محمد )و اگر تو را تکذیب کنند(و مواخذه نمودن ظالمین را قبول ننمایند و بگویند که رحمت الهی وسیع بوده و از آنها مواخذه نخواهد نمود) ، بگو: پروردگار شما دارای رحمتی گسترده است ( به همین خاطر شما را مهلت می دهد ) و عذاب او هرگز از گروه گنهکاران بازگردانده نمی شود.
و این را نیز باید بدانیم که خداوند است که هر که را بخواهد عزت داده و هر که را خواهد ذلیل و خوار می نماید:
«وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیرٌ»(۳)
و (خدایا)هر که را خواهی عزت داده و عزیز می کنی و هر که را خواهی خوار و بی مقدار می کنی ، رساندن خیر به دست توست ، یقیناً تو بر هر کاری قادر و توانایی.
پس ماهیچگاه نباید از دستورات خداوند سرپیچی نموده و شیطان را فرمانبردار شویم چرا که سرپیچی از اوامر الهی و پیروی از شیطان سبب خوار و ذلیل شدن ابدی انسان می گردد لذا در این روز از خداوند می خواهیم که ما را به واسطه گناهانی که در هر لحظه از عمرمان انجام می دهیم خوار و ذلیلمان ننماید و توفیق دهد که هیچگاه معصیت و نافرمانی ذات اقدسش را ننموده و او را در هنگام مرگ ، پاک و طاهر ملاقات کنیم.
پنج راهکار برای انجام گناه
هر بنده ای، هنگامی که می خواهد معصیت پروردگار خویش را انجام دهد ، اگر قبل از آن ،لحظه ای تامل و تفکر نموده و به این بیندیشد که معصیت چه کسی را می خواهد انجام دهد ، آنگاه است که باید سر خویش را در مقابل پروردگار خویش به پایین انداخته و از گناه او صرف نظر نماید و چنانچه نتوانست خویش را از این مهلکه نجات دهد،به دستور امام حسین علیه السلام عمل نماید و بعد از آن هر چه خواست گناه کند . چنانچه آن حضرت فرمود :
«اِفعَلْ خَمسَهَ أشیاءَ و أذنِبْ ما شِئتَ ، فأوَّلُ ذلکَ : لا تَأکُلْ رِزقَ اللّه ِ و أذنِبْ ما شِئتَ ، و الثّانِی : اُخرُجْ مِن وَلایَهِ اللّه ِ و أذنِبْ ما شِئتَ ، و الثّالِثُ : اُطلُبْ مَوضِعا لا یَراکَ اللّه ُ و أذْنِبْ ما شِئتَ ، و الرّابِعُ : إذا جاءَ مَلَکُ المَوتِ لِیَقبِضَ رُوحَکَ فادْفَعْهُ عَن نَفسِکَ و أذنِبْ ما شِئتَ ، و الخامِسُ : إذا أدخَلَکَ مالِکٌ فی النّارٍ فلا تَدخُلْ فی النّارِ و أذنِبْ ما شِئتَ »(۴)
«پنج کاررا انجام بده وآنگاه هر چه خواستى گناه کن.
اوّل :روزى خدا را نخور و هر چه خواهى گناه کن.
دوم :از قلمرو خدا بیرون شو و هرچه خواهى گناه کن.
سوم :جایى را انتخاب کن تاخدا تو را نبیند و هرچه خواهى گناه کن.
چهارم :وقتی عزرائیل برای گرفتن جان تو آمد ،او را از خود بران و هر چه می خواهی گناه کن.
پنجم:زمانی که مالک دوزخ تورا به سوی آتش می برد،در آتش وارد مشو و هر چه می خواهی گناه کن.»
حال با توجه به فرموده امام حسین علیه السلام آیا راهی برای انجام معصیت الهی باقی مانده است ؟ واقعا جای تعجب است که بعضی از انسان ها چقدر بی خرد و نادانند ، که آفریدگار خویش را فراموش نموده و شیطان را که دشمن آشکار تمامی انسان هاست ،ولی و سرپرست خود قرار می دهند و از دستورات او بی چون و چرا تبعیت می کنند!
«وَ مَنْ یَتَّخِذِ الشَّیْطانَ وَلِیًّا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْراناً مُبیناً»(۵)
«و هر که غیر خداوند برای خود شیطان را دوست و سرپرست قرار دهد ،به راستی که واضح و آشکارا به نفس خویش ستم نموده است.»

شرح دعا (۲)«ولاتضربنی بسیاط نقمتک»
«و مرا به ضرب تازیانه قهرت کیفر مکن»
قهر الهی
خداوند بالاتر از آن است که ما بخواهیم در مورد صفات او صحبتی به میان آوریم، اما این را باید بدانیم هنگامی انسان مورد قهر الهی قرار می گیرد که دائما به سرپیچی از دستورات الهی پرداخته و معصیت او را انجام دهد، و ما این را باید در نظر داشته باشیم که خداوند هیچ نیازی به اطاعت و فرمانبرداری بندگانش ندارد چرا که او بی نیازترین بی نیازان است :
«الله الصمد»(۶)
«خداوند بی نیاز است.»
و قهر الهی برای این است که انسان خود را شناخته و به سیر درکمالات و خودسازی بپردازد تا به درجات عالی انسانی دست یابد،چرا که اگر انسان رها گذاشته می شد، تا به هر کاری که می خواست دست زند، آنگاه بود که دیگر هیچ انسانی با انسانیت در روی زمین زندگی نمی کرد:
«فلولا فضل الله علیکم و رحمته لکنتم من الخاسرین»(۷)
«واگر فضل و رحمت خداوند شامل حال شما نبود هر آینه از زیان کاران بودید.»
و نباید این را فراموش کنیم که خداوند، ما را برای اینکه نافرمانی او را کنیم نیافریده است بلکه:
«وما خلقت الجن والانس الا لیعبدون»(۸)
« و ما خلق نکردیم جن و انس را مگر ما را به یکتایی پرسش کنند.»
و بسیار جای تعجب است که انسان چگونه از پروردگار خویش که بر مصلحت تمام بندگانش آگاه است و بر انجام هر چیزی قادر است ،سرپیچی نموده و به معصیت او مشغول می گردد،چنانچه حضرت علی علیه السلام فرمودند :
«هو الذی اشتدت نقمته علی‏ أعدائه فی سعه رحمته.و اتسعت رحمته لاولیائه فی شده نقمته‏ قاهر من عازه و مدمر من شاقه و مذل من ناواه و غالب من‏ عاداه.»(۹)
«اوست خدایی که با همه وسعتی که رحمتش دارد ،کیفرش بر دشمنان سخت است و با سختگیری که دارد ،رحمتش همه دوستاانش را فرا گرفته است ،هر کس که با او به مبارزه برخیزد ،بر او غلبه می کند ،و هر کس دشمنی ورزد ،هلاکش می سازد،هر کس با او کینه و دشمنی ورزد ،تیره روزوزش کند ،و بر دشمنانش پیروز است.»
لذا در این روز ما از خداوند می خواهیم که ما را جزء کسانی که قهر او بر آنان واجب گشته، قرار ندهد. یعنی ما را از اطاعت کنندگان و فرمانبرداران دستوراتش قرار دهد، نه از نافرمانان و سرپیچی کنندگان…
شرح دعا (۳)« وزحزحنی فیه من موجبات سخطک بمنک و ایادیک یا منتهی رغبه الراغبین»
«و مرا در اینروز از موجبات خشم و غضبت دور گردان بحق احسان و نعمتهای (بیشمار) تو به خلق، ای منتهای آرزوی مشتاقان»
خداوند به چه کسانی نعمت داده است ؟
در سوره حمد چنین می خوانیم:
« اهدنا الصراط المستقیم »(۱۰)
«(خدایا) ما را به راه راست هدایت نما.»
« صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم ولضالین»(۱۱)
«راه کسانی که بر آنان انعام فرموده ای نه راه کسانی که بر آنان غضب نموده ای و نه گمراهان.»
حال می خواهیم با توجه به آیات بالا،بدانیم که خداوند به چه کسانی نعمت داده است؟که برای پاسخ آن اشاره می نماییم به آیه ای دیگر از قرآن مجید که خداوند (عزوجل)در این رابطه می فرماید:

«و من یطع الله و الرسول فاولئک مع الذین انعم الله علیهم من النبیین و الصدیقین و الشهداء و الصالحین و حسن اولئک رفیقا»(۱۲)
«و آنان که خداوند و رسول را اطاعت کنند البته آنان (یعنی اطاعت کنندگان از خدا و رسول) با کسانی که خداوند به آنان انعام (لطف و عنایت کامل) فرموده یعنی با پیامبران و صدیقان و شهیدان و نیکوکاران محشور خواهند شد و ایشان در بهشت چه نیکو رفیقانی خواهند بود»
« مغضوب علیهم» و «ضالین» چه کسانی هستند؟
کسانی که خداوند بر آنان غضب می فرماید، کسانی هستند که ازدستورات و وسوسه های شیطان پیروی می کنند .به طوری که خداوند در قرآن ،گفته شیطان را چنین بیان می فرماید:
«لعنه الله و قال لا تخذن من عبادک نصیبا مفروضا»(۱۳)
« خداوند او را لعنت نمود (و از رحمت خود دور ساخت) و (شیطان در جواب) گفت: من از بندگان تو قسمتی را زیر بار اطاعت خود خواهم کشید»
«ولا ضلنهم ولا منینهم…»(۱۴)
«وآنان را گمراه کنم و به آرزوهای دور و دراز در افکنم.»
پس کسانی که پیروی از شیطان نموده و از دستورات خداوند سرپیچی کنند، مستحق خشم و غضب الهی می گردند. زیرا از گمراهان خواهند بود چنانچه خداوند در قرآن می فرماید:
«اولئک ماواهم جهنم ولایجدون عنها محیصا»(۱۵)
«ایشان را (یعنی شیطان و پیروانش را) منزل و جایگاه، جهنم است و از آن، مفر و گریزگاهی نخواهند یافت»
لذا ما در این روز از ذات اقدس پروردگار می خواهیم ما را از چیزهایی که موجب خشم و غضب او می گردد (یعنی پیروی از دستورات شیطان) دور گرداند.
نکته ها
۱-هر انسانی هنگامی که معصیت پروردگار خویش را می نماید ،یقینا با اصرار بر آن معصیت، روزی، خوار و ذلیل خواهد شد چرا که معصیت نمودن ذات اقدس الهی، نوعی به جنگ برخاستن با اوست.
۲- سرپیچی از اوامر الهی و پیروی از شیطان سبب خوار و ذلیل شدن ابدی انسان می گردد.
۳- انسان هنگامی مورد قهر الهی قرار می گیرد که دائما به سرپیچی از دستورات الهی پرداخته و معصیت او را انجام دهد.
۴- قهر الهی برای این است که انسان خود را شناخته و به سیر درکمالات و خودسازی بپردازد تا به درجات عالی انسانی دست یابد.
۵- کسانی که خداوند بر آنان غضب می فرماید، کسانی هستند که ازدستورات و وسوسه های شیطان پیروی می کنند.

پی نوشتها:
۱-دعای ابوحمزه ثمالی،مفاتیح الجنان(شیخ عباس قمی)
۲-انعام/۴۷٫
۳-آل عمران/۲۶٫
۴- بحارالانوار،ج۷۸،ص۱۲۶؛جامع الاخبار،ص۳۵۹،ح۱۰۰۱٫
۵-نساء/۱۱۹٫
۶- توحید/۲٫
۷-بقره/۶۴٫
۸- ذاریات/۵۶٫
۹-نهج البلاغه،خطبه۹۰،ص۱۵۳٫
۱۰-فاتحه الکتاب/۶٫
۱۱- فاتحه الکتاب/۷٫
۱۲-نساء/۶۹٫
۱۳- نساء/۱۱۸٫
۱۴-نساء/۱۱۹٫
۱۵- نساء/۱۲۱٫